W ciągu wieków ludzie poszukiwali różnych metod leczenia i profilaktyki chorób. Jedną z interesujących postaci, której rady zdrowotne wciąż budzą zainteresowanie, jest święta Hildegarda z Bingen, żyjąca w XII wieku. Jej spojrzenie na zdrowie i choroby, oparte na duchowym podejściu do medycyny, przynosiło zaskakująco trafne obserwacje. Przyjrzyjmy się z bliska, jakie wskazówki święta Hildegarda daje w kontekście profilaktyki i leczenia chorób płuc.
Św. Hildegarda z Bingen o chorobach płuc. Przyczyny chorób płuc
W swoich pracach, szczególnie w "Physica" oraz "Causae et Curae", Hildegarda z Bingen podkreślała znaczenie równowagi między ciałem, umysłem i duchem dla utrzymania zdrowia. Jej podejście do chorób płuc opierało się na przekonaniu, że zaburzenia w organizmie wynikają z naruszenia harmonii wewnętrznej, zarówno fizycznej, jak i duchowej.
Choroby płuc w tradycji Hildegardy z Bingen były często związane z dysfunkcjami układu trawiennego i ogólnym obniżeniem odporności organizmu. Według niej, kluczowe jest unikanie nadmiernego spożycia ciężkostrawnych potraw, które obciążają układ trawienny i mogą wpływać negatywnie na zdolność organizmu do zwalczania infekcji.
Św. Hildegarda z Bingen upatrywała trzech przyczyn chorób płuc:
- Dziedziczenie.
- Duchowe czynniki ryzyka, w tym zwłaszcza bak duchowej energii z drugiej i trzeciej grupy.
- Niewłaściwy sposób odżywiania.
Oprócz tego warto zaznaczyć, że niekorzystny wpływ na płuca mogą również wywrzeć zimne soki, czyli złe ukrwienie.
Leczenie chorób płuc wg. św. Hildegardy z Bingen
- Odpoczynek i detoks. W przypadku wystąpienia choroby, Hildegarda zalecała odpoczynek i detoks organizmu. Przyjmowanie lekkich posiłków i ograniczenie obciążających potraw mogło pomóc układowi trawiennemu w skoncentrowanym wysiłku na zwalczaniu infekcji. Zdaniem średniowiecznej mniszki, korzystny dla zdrowia jest post według św. Hildegardy.
- Upust krwi. Św. Hildegarda z Bingen pisała: „Kto odczuwa ból w boku lub w płucach, temu należy upuścić krwi ze środkowej żyły prawej ręki”
- Ziołowe leki. Średniowieczna mniszka zalecała wykorzystanie ziół i roślin w celu łagodzenia objawów chorób płuc. Jej zalecenia obejmowały inhalacje z dodatkiem ziół, napary czy kąpiele z dodatkiem roślinnych ekstraktów.
- Kuracja odbudowująca z uwzględnieniem diety płucnej. „Kto cierpi z powodu choroby płuc, przede wszystkim powinien unikać tłustego mięsa i każdej potrawy zawierającej dużą ilość krwi, a poza tym gotowanego żółtego sera, bowiem to wszystko wywołuje wyjątkowo zły śluz w okolicy płuc. Powinien także unikać groszku i soczewicy, surowych owoców i warzyw, orzechów włoskich i oliwy z oliwek. Jeśli chce jeść mięso, powinno to być mięso chude; a gdy zechce zjeść ser, nie powinien to być ser gotowany ani surowy, lecz suchy; a gdy musi już użyć oliwy, niech ograniczy jej ilość do minimum. Nie powinien pić wody (mineralnej), bowiem w okolicach płuc prowadzi ona do powstania śluzu.”
- Wzmocnienie ducha, psychoterapia. W procesie leczenia Hildegarda akcentowała rolę pozytywnego myślenia, modlitwy i medytacji. Uważała, że stan umysłu miał wpływ na zdolność organizmu do samouzdrawiania się.
- Ćwiczenia fizyczne. Św. Hildegarda z Bingen nakazywała pobudzenie przemiany materii poprzez terapię oddechową, np. taniec, ruch, wędrówki, pływanie czy jazdę na rowerze.
Eliksir z dziewanny jagód jałowca wg św. Hildegardy z Bingen
Św. Hildegarda z Bingen polecała stosowanie eliksiru z dziewanny i jagód jałowca w przypadku wystąpienia dychawicy oskrzelowej. Poniżej prezentujemy przepis wg. jej tradycyjnej receptury:
- 10 jagód jałowca,
- 20g dziewanny,
- 30g sproszkowanego bertramu,
- 1 l wina BIO.
Wszystkie składniki należy gotować przez 5 minut, zalać 10g korzenia omanu, odcedzić przez sito i przelać do butelek. Eliksir z dziewanny zaleca się pić 3 razy dziennie po 1 kieliszku likierowym przed i po jedzeniu.
Choć medycyna średniowieczna, w tym podejście Hildegardy z Bingen, różni się od współczesnej nauki medycznej, warto docenić jej filozofię holistycznego podejścia do zdrowia. Wskazówki świętej Hildegardy dotyczące profilaktyki i leczenia chorób płuc kładą nacisk na zbilansowaną dietę, ziołowe wsparcie, aktywność fizyczną i duchową równowagę. Choć wiele z tych zaleceń może być traktowanych jako dodatkowe wsparcie dla dzisiejszej medycyny, wartością jest to, że Hildegarda zwracała uwagę na potrzebę dbania o całość – ciało, umysł i duszę – dla osiągnięcia i utrzymania zdrowia.
Zapraszamy do lektury książek, w których dowiecie się więcej, które produkty są polecane w diecie św. Hildegardy z Bingen